“Theo dõi các hoạt động của bộ môn này, tôi thấy Việt Nam đã có sự thay đổi về cách nghĩ, cách làm khi đề cập đến logo. Tuy nhiên, vẫn chưa xứng tầm với một nhà nước đang trong khuynh hướng hội nhập toàn cầu như hiện”, Phạm Tam nói.


Họa sĩ Phạm Tam

* Xin bắt đầu bằng một tỉ dụ: mới rồi hí trường Chèo Hà Nội ban bố 3 tác giả đoạt giải (chỉ có khuyến khích) trong cuộc thi  thiết kế logo  cho họ, mỗi giải có giá trị 5 triệu đồng. Theo anh, vì sao các cuộc thi thiết kế logo thường có giải thưởng khá thấp như vậy?

- hiện thời tôi cũng còn tiếc, vì cuộc thi này mình chưa kịp gửi bài tham gia. Nhà hát Chèo Hà Nội trao 3 giải khuyến khích với giá trị như vậy cũng tạm được, đã an ủi phần nào vì họ có ban bố kết quả, còn hơn nhiều đơn vị tổ chức rất hoành tráng nhưng không trọng tác giả, không thèm ban bố, hoặc ban bố mà không trao giải đúng ngày.

Cũng có khi, treo giá trị giải thưởng trong thể lệ là 20 triệu đồng, nhưng đến khi trao giải chỉ trả 50% hiện kim, còn lại tác giả bị ép nhận 50% hiện vật, mà hiện vật đó đôi khi tác giả không cần.

Về giá trị giải thưởng thì họ có quyền định giá bao lăm thì họa sĩ biết bấy nhiêu, nếu thấy thấp thì họa sĩ có quyền không tham gia, công khai mà. Tuy nhiên tổ chức đó cần phải thực hiện đúng những gì đã cam kết trong thể lệ đã được ban hành, mà các cuộc thi logo tại Việt Nam không phải lúc nào cũng thực hành đúng. Một vấn đề khác ảnh hưởng đến giải thưởng không cao so với công sức họa sĩ đầu tư, đó là do Ban tổ chức (BTC) không chịu mời người cố vấn hoặc không nghe những người có chuyên môn cao đề xuất mức thưởng.


Logo Đại hội Thể thao châu Á trong nhà (Asian Indoor Game) năm 2009 tại Hà Nội của Phạm Tam

* Còn về cách nghĩ, họ đã trọng thị đúng mức với chất xám mà họa sĩ hay người thiết kế bỏ ra hay chưa?

- hiện giờ, khả năng nhận biết giá trị thương hiệu qua logo của công chúng khá tốt. Nhiều đơn vị tư nhân ý thức được điều này, nên đã đầu tư xứng đáng với công sức họa sĩ thiết kế. Họ không những đầu tư mạnh về tài chính mà còn có thiện chí hợp tác chém, cùng nhau định hướng trước khi thiết kế, sản phẩm ra đời thường đạt được hiệu quả cao.

Phần nhiều các tổ chức công quyền và một số doanh nghiệp hiện chưa thật sự chuyên nghiệp trong cách tổ chức thiết kế và tuyển chọn  thiet ke logo  logo. Họ không xác định được họ đang muốn gì? Không coi trọng tác giả, không thực hiện đúng thời gian, giải thưởng, như thể lệ đã được ban hành. Thậm chí, đôi lúc bức xúc nên có đơn khiếu nại đến cả bộ trưởng mới được đáp; nhưng giải đáp vẫn thấy không thỏa đáng vì cách làm thiếu nghĩa vụ, không coi trọng tác giả. Làm ảnh hưởng xấu đến tầng lớp, chỉ khổ họa sĩ theo đuổi niềm ham để rồi thất vọng. Điều này vô tình làm phần nhiều các họa sĩ thiên tài đánh mất lòng tin nên bỏ cuộc.

Tuy nhiên, giá trị giải thưởng không phải là nhân tố chính đối với họa sĩ mê say với nghề. Nguyên tố chính dẫn đến cuộc thi không thành công chính là khâu tổ chức, định hướng trước thiết kế chưa thật sự chuyên nghiệp. Tức thị, BTC cần phải có tinh thần quản lý thiết kế logo và sử dụng logo trong quá trình dài, không thể thi xong rồi thôi. Đồng thời BTC cũng nên coi trọng quờ họa sĩ gửi bài tham gia. Tiếc gì một tin thông tin trên e-mail.


Một số logo đã được ứng dụng của Phạm Tam

* Theo anh tại sao nhiều nơi vẫn nghĩ rằng logo dễ nên tự thiết kế và thực hành luôn, để kết quả là có những logo xấu, thô, hoặc không đích thực là logo?

- Đúng là nhiều nơi có cách nghĩ như vậy cho đỡ tốn kém, nhưng họ không nghĩ rằng vì logo xấu nên chỉ sử dụng được một thời gian ngắn lại đổi thay. Mà đổi thay logo thì phải kèm theo đổi thay cả hệ thống nhận diện thương hiệu, sẽ tốn kém hơn rất nhiều. Thiệt hại còn nhiều hơn thế nữa, vì đã dày công quảng bá thương hiệu cho đến  thiet ke logo  khi công chúng vừa biết đến thì lại đổi. Tôi không hiểu, ngay cả tổ chức lớn của nhà nước cũng vậy, có nhẽ họ còn nghĩ logo mang tính thời trang chăng?

Nếu nhìn vào một thiết kế có tính biểu trưng cho tộc người, một bộ lạc hay các thành bang, nhà nước thì từ thời Cổ đại, vài ngàn năm trước Công nguyên, đã có logo. Tuy nhiên, theo nhiều sử gia của bộ môn này thì logo thời đương đại có lẽ bắt đầu vào những năm 1870, khi mác Bass đưa ra biểu tượng có hình tam giác màu đỏ - trở nên logo trước hết được đăng ký thương hiệu vào năm 1876. Theo Al Ries và Laura Ries (1998), Alycia Perry (2003), một logo thương hiệu thường phải đạt đến: sự dị biệt; đơn giản, dễ nhớ; dễ thích nghi; và có ý nghĩa.

* Các họa sĩ chuyên thiết kế logo tại Việt Nam hiện nhiều hay ít? Có thể dễ dàng nhận mặt và phân cấp họ hay không?

- Lĩnh vực thiết kế đồ họa được các trường đại học, cao đẳng, trung cấp tuyển sinh hàng năm khá đông. Riêng bộ môn đồ họa thì đồ án logo chẳng thể thiếu trong chương trình, nên số người biết thiết kế logo ước tính có thể lên đến hàng chục nghìn, chưa kể các kiến trúc sư, họa sĩ tạo hình, các trường sư phạm mỹ thuật và những người yêu thích thể loại này.

Giá trị về lợi ích kinh tế, văn hóa, ý thức từ logo mang lại ai cũng biết. Do vậy nó trở nên môn học chính thức từ rất lâu trong các trường mỹ thuật, kiến trúc, kinh tế, hoặc các trọng tâm thiết kế đồ họa. Tuy nhiên, nó chỉ là một môn học, chưa có khoa chuyên sâu về logo. Về mặt lý luận đã có rất nhiều nhà khoa học đã đề cập đến logo trên nhiều phương diện khác nhau. Nhưng chưa có tài liệu nào nghiên cứu chuyên sâu về logo tại Việt Nam một cách đầy đủ và có hệ thống

Tuy nhiên, không dễ dàng nhận diện và phân cấp họ vì chưa có một công trình khoa học nào thống kê cụ thể. Hiện, trong các hội mỹ thuật cũng chưa có chi hội này chi hội logo cả.

Riêng về giác độ hoạt động nghề, do qua nhiều năm thẳng thiết kế logo dự thi hoặc có sự đặt hàng của các doanh nghiệp, tôi biết những họa sĩ chuyên thiết kế logo ước lượng khoảng 200 người.

* Trong đó, những người đích thực sống được với nghề này có nhiều không?

- Tôi nghĩ mỗi nghề luôn có sợi dây vô hình liên kết nhau, nó hỗ trợ nhau để cùng phát triển. Đến nay, tôi đã thiết kế trên 200 logo nhưng chưa hề có khái niệm chỉ kiếm sống bằng việc thiết kế logo, nhưng tôi không phủ nhận vì mê say thiết kế logo mà tôi đã mở mang nhiều cánh cửa khác. Có thể nói, các đồng nghiệp của tôi cũng vậy thôi.

Họa sĩ Phạm Tam (hội viên Hội Mỹ thuật TP.HCM) là giảng viên bộ môn Thiết kế đồ họa tại Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM. Đã nhận được 110 giải thưởng về nghệ thuật đồ họa, điển hình như: Giải Nhất logo Dự án Sốt rét Việt Nam - châu Âu; giải Nhất logo Đại hội Thể thao châu Á trong nhà; giải Nhất logo Hội nghị thương nghiệp Asian; giải Nhất logo Đa dạng sinh học Việt Nam; giải Nhất logo phòng HIV/AIDS Việt Nam; giải Nhất logo TP.Vinh; giải Nhất logo tỉnh Tiền Giang; giải Nhất logo Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP.HCM…

VĂN BẢY (thực hiện)
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần



0 nhận xét:

Đăng nhận xét

 
Top